ข้อมูลสุขภาพ
เพราะกลิ่นปาก...เป็นเรื่องสำคัญ
กลิ่นปาก (Halitosis/Bad breath) ปัญหาใหญ่ของใครหลายคนที่ทำลายความมั่นใจในการเข้าสังคม ส่งผลเสียต่อบุคลิกภาพ และส่งผลกระทบต่อคนรอบข้าง สาเหตุส่วนใหญ่ประมาณ 90% มาจากภายในช่องปาก เกิดจากเชิ้อโรคกลุ่มแบคทีเรีย เมื่อมีการย่อยสลายเศษอาหารที่ตกค้างอยู่ตามส่วนต่างๆ ของช่องปากผ่านขบวนการหมักของเชื้อ ส่งผลให้เกิดกลิ่นเหม็นขึ้น โดยแบคทีเรียนี้เป็นเชื้อปกติที่อยู่ในช่องปาก ดังนั้นเมื่อมีเศษอาหารตกค้าง แบคทีเรียก็สามารถเข้าไปหมักย่อยสลาย และเกิดกลิ่นเหม็นขึ้นได้ บริเวณที่มักพบการสะสมของเศษอาหาร คือ ซอกฟัน หลุมร่องฟัน ร่องเหงือก ลิ้น ส่วนอื่นที่สามารถพบได้ คือ รูฟันผุ ขอบเหงือกที่อักเสบ นอกจากนี้ปริมาณการหลั่งของน้ำลายที่น้อยก็ส่งผลต่อการเกิดกลิ่นปากได้
สาเหตุของกลิ่นปาก มีปัจจัยจากภายในและภายนอกช่องปาก
1.ปัจจัยจากภายในช่องปาก
- • ฟันผุ ที่มีเศษอาหารตกค้างสะสมอยู่ในรูฟันผุ ในรายที่ผุทะลุโพรงประสาทฟันจะมีหนองเกิดขึ้นที่ปลายรากฟันร่วมด้วย
- • โรคเหงือกอักเสบ หรือโรคปริทันต์ จากการมีสุขภาพอนามัยในช่องปากที่ไม่ดี มีคราบจุลินทรีย์และหินน้ำลายสะสมมาก โดยเฉพาะในรายที่ร่องเหงือกลึกอักเสบมาก
- • ผู้ที่ใส่ฟันปลอม หรือเครื่องมือต่างๆ ในช่องปาก เช่น ใส่เครื่องมือจัดฟัน หรือใส่เครื่องมือกันฟันล้ม ที่ทำความสะอาดไม่ดีพอ และในผู้ที่ใส่ฟันปลอมชนิดถอดได้ในขณะนอนหลับ
- • มีแผลในช่องปาก เช่น แผลร้อนใน เริม เนื้องอก แผลถอนฟัน หรือแผลที่เกิดจากการผ่าตัดในช่องปาก
- • น้ำลาย โดยปกติน้ำลายจะช่วยชะล้างสิ่งสกปรก ในรายที่มีภาวะปากแห้ง (Xerostomia) น้ำลายหลั่งน้อยกว่าปกติ จะทำให้เกิดกลิ่นปากได้ ปัจจัยที่ทำให้น้ำลายหลั่งน้อย เช่น ขณะนอนหลับ อดน้ำอดอาหาร ดื่มน้ำไม่เพียงพอ อากาศร้อน ความเครียด การเจ็บป่วย หรือทานยาบางชนิด
- • ลิ้น จะมีตุ่มรับรสที่ลักษณะไม่เรียบกระจายตามพื้นผิวของลิ้น ซึ่งจะเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคและเศษอาหาร เกิดเป็นฝ้าสีขาวบนลิ้น ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดกลิ่นได้
2.ปัจจัยจากภายนอกช่องปาก
- • การสูบบุหรี่ นอกจากจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้สูบและคนรอบข้างแล้ว ยังเป็นปัจจัยที่ทำให้ผู้สูบเป็นโรคเหงือกโรคปริทันต์รุนแรงมากขึ้นด้วย และกลิ่นของบุหรี่ที่ตกค้างอยู่ในช่องปากผสมกับกลิ่นจากเชื้อในช่องปาก ทำให้เกิดกลิ่นเหม็นเฉพาะตัว
- • การรับประทานอาหาร เช่น หัวหอม สะตอ กระเทียม เครื่องเทศ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จะทำให้มีกลิ่นปากได้ แต่หลังจากอาหารถูกย่อยดูดซึม และขับถูกถ่ายออก กลิ่นก็จะหายไปเอง
- • โรคทางระบบต่างๆ
- - ระบบทางเดินหายใจ เช่น โพรงจมูกอักเสบ ไซนัสอักเสบ หลอดลมอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ เนื้องอกในช่องคอ หรือหลังโพรงจมูก โรคปอดอักเสบ วัณโรคปอด หรือมะเร็งปอด เป็นต้น
- - ระบบทางเดินอาหาร อาจเกิดจากหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้ ผู้ที่เป็นโรคกระเพาะอาหาร มีแผลในกระเพาะ อาหาร อาจมีกลิ่นขณะพูดหรือเรอ นอกจากนี้ระบบย่อยอาหารไม่ดี อาหารไม่ย่อย ระบบขับถ่ายไม่ดี ท้องผูกบ่อยๆ ก็เป็นสาเหตุให้เกิดกลิ่นปากได้เช่นกัน
- - โรคอื่นๆ เช่น โรคตับ โรคไต และโรคเบาหวาน กลิ่นปากและกลิ่นลมหายใจที่ส่งออกมาอาจแสดงอาการของโรคได้
อย่าปล่อยให้กลิ่นปาก มาทำร้ายคุณ!!
แนะนำโดย
ทพญ.วิจิตรา ศรีอุฬารวัฒน์
ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาทันตกรรมสำหรับเด็ก /หัวหน้าแผนกทันตกรรม
โรงพยาบาลอุบลรักษ์ ธนบุรี
เรื่องของฟัน ให้รพ.อุบลรักษ์ ธนบุรี ช่วยดูแล
แพ็คเกจทันตกรรม 🦷✨
